Bugüne kadar tüm projelerinde sadelik ve minimal estetik gibi yaklaşımları benimseyen TeamFores Mimarlık ile Milano merkezli mimarlık stüdyosu Vittorio Grassi é Partners tarafından Muğla ve ilçelerinde uygulanmak üzere Muğla Büyükşehir Belediyesi için geliştirilen otogar projeleri, yenilikçi, doğaya saygılı ve esnek çözümler sunuyor. Daha önce de Muğla Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde projeler geliştiren TeamFores Mimarlık, kentte ve çevresinde artık ihtiyaca cevap veremeyen ve trafik düzenini aksatan otogarların yerine modüler bir yapıya sahip olan, ekonomik ve hızlı inşa edilebilir olmasıyla da kısa zamanda hayata geçirilebilecek çağdaş projeler üretiyor. 

Muğla'da yeşillikler ve sadelilerle karşılayan bir konsept hedeflendi

Otogarların hala dünyada karbondioksit emisyonunun en yoğun olduğu, dinamik, yorgun ve karmaşık yerler olması gerçeğinden yola çıkan TeamFores Mimarlık ve Vittorio Grassi é Partners, Muğla gibi yeşil bir kente yakışacak ve kentin sürdürülebilirliğini koruyacak bir tasarım için çabalamış. Muğla ve ilçelerinin gelişen ihtiyaçları ve demografik yapılanması, gün gün / saat saat trafik yoğunlukları ve yolculara ait tüm veriler incelendikten sonra, konsept projenin geliştirilmesi için Vittorio Grassi Architetto e' Partners ile bir araya gelinerek, geleneksel yerleşimler içerisinde yer alacak modern bir otogar mimarisinin nasıl olması gerektiği üzerine araştırmalar yapılmış. Bunun üzerine aynı çevresi gibi yeşille iç içe olan, emisyonun kötü etkisini ve sertleşebilen rüzgarın olumsuzluklarını azaltabilen, aynı zamanda da hızlı sirkülasyon içerisindeki araçların otogarla olan ilişkisini koparabilen ve dışarıdan ilk kez yöreye gelenleri, yeşillikler ve sadeliğiyle karşılayabilen bir konsept tasarım elde edilmiş.

Üçgen formla elde edilen esnek ve modüler tasarım

Otogar yapıları için düşünülen konsept projelerin en basit geometrik formlardan biri olan üçgenden yola çıkılarak geliştirilen tasarımlarında, üçgenin üç ayrı ebatta ve açıda kullanılmasıyla, sonsuz esnekliğe ve büyüme-küçülme imkanına sahip olabilecek modüler bir sistem meydana getirilmiş. Bu sistem, peronların ve kapalı alanların ihtiyaç programına göre Tenha, Akıcı ve Yoğun olmak üzere üç ayrı boyutta oluşturulmuş. Yapılar, arazi yapılarındaki kademelenmeler ve gelecekte oluşabilecek ihtiyaçlar göz önünde tutularak, ihtiyaç programları sabit kalmak koşuluyla boyutsal değişiklikler gösterebilecek şekilde tasarlanmış. Peronların bulunduğu ve ana mekan olarak tabir edilebilecek alan için tasarlanan üst örtü üzerinde, üçgen formların farklı yerleşimlerle bir araya gelmesiyle açıklıklar oluşturulmuş. Bu açıklıklar güneş ışınlarının kontrollü bir biçimde süzülmesine olanak tanırken, otobüslerin en çok egzos dumanı yaydığı durma ve kalkma anlarındaki hava sirkülasyonunda da etkin bir rol üstlenecek şekilde planlanmış. Ilıman bir iklime sahip ve yoğun yağmurlara alışık olan Muğla ve ilçelerinin, bu açıklıklardan süzülecek yağmur sularının rahatlatıcı ve temizleyici etkisinden de yararlanabilmesi hedeflenmiş. 

Serter Karataban: "Geleceğe ait otogar mimarisinin nasıl olmalıdır, buna yoğunlaştık"

Mimar Serter Karataban'a göre bu proje "az, çoktur" yönergesinin TeamFores ve Vittorio Grassi Architetto e' Partners tarafından anlamının sorgulandığı en önemli projelerden biri olma özelliğini taşıyor. Projeyi anlatan mimar Karataban: "Muğla Büyükşehir Belediyesi'nin talebi üzerine, Muğla il ve ilçelerinde artık çok eskimiş, ihtiyaca cevap veremez durumda olan, şehrin ve ilçelerin trafik düzenini aksatacak konumda bulunan otogarların yenilenmesi ile ilgili bir konsept proje çalışmalarına başlanmıştır. Muğla ve ilçelerinin günlere ve saatlere göre trafik yoğunlukları, yolculara ait tüm veriler, yeni büyükşehir olan Muğla'nın gelişen ihtiyaçları, demografik yapılanması incelendikten sonra, konspet projenin geliştirilmesi için Milano merkezli, Vittorio Grassi Mimarlık pratiği ile biraraya gelinerek, geleneksel ve köklü mimari dokunun içerisinde yer alacak, geleceğe ait bir otogar mimarisinin nasıl olması gerektiği üzerine çalışmalara başlanmıştır. Otogarlar halen dünyada, CO2 emisyonunun en yoğun olduğu, dinamik, yorgun ve karmaşık yapılardır. Tüm projelerinde sadelik arayışında olan TeamFores, aynı anlayışı benimsemiş Vittorio Grassi Mimarlık ekibiyle yaptığı kolektif çalışmalar sonucu ve bütün ilçe otogarlarına adepte edilebilecek, ekonomik ve hızlı inşa edilebilir olmasıyla da kısa zamanda hayata geçirilebilecek bir çözüm önerisiyle projesini sunmuştur" diye konuştu. 

Serter Karataban: "Projenin en önemli özelliği basitliğidir"  

Sözlerini sürdüren Serter Karataban: "Projenin en önemli özelliği basitliğidir. En basit geometrik formlardan biri olan üçgen, üç ayrı ebatta ve açıda kullanılarak, sonsuz esnekliğe ve büyüme - küçülme imkanına sahip bir yapı meydana getirmiştir. Gerek peron, gerek kapalı alan ihtiyacı göz önüne alındığında aslında proje T-enha, A-kıcı ve Y-oğun olmak üzere üç ayrı boyut ve ihtiyaç programına göre oluşturulmuştur ama arazi yapılarındaki kademelenme ve boyutsal değişkenlikler göz önüne alındığında tüm projeler, ihtiyaç programları sabit kalmak koşuluyla boyutsal değişiklik gösterebilmektedir. Peronların bulunduğu ana mekan olarak tabir edilebilecek üst örtü üzerindeki üçgen formların farklı kullanılmasıyla oluşturulan açıklıklar, güneş ışınlarının kontrollü biçimde aşağıya alınmasını sağlarken, otobüslerin en çok egzoz dumanı yaydığı, durma ve kalkma anlarında da hava sirkülasyonu sağlamaktadır. Aynı zamanda ılıman bir iklime sahip Muğla şehri ve ilçeleri yoğun yağmurlara alışık olduğu için, yağmur suyunun da rahatlatıcı ve temizleyici etkisini yaşatabilmek bu açıklıkların görevlerindendir" bilgilerini verdi. 

TeamFores hakkında 

Fores Mimarlık, Serter Karataban tarafından 1997 yılında İstanbul'da kuruldu. Kurulduğu günden bu yana 1  milyon metrekarenin üzerinde proje ve uygulama gerçekleştirdi. 2002 yılında yaptığı Kuyubaşı Fidanlığı'na ait showroom binası, Arkitera Mimarlık Merkezi otoriteleri tarafından 2002-2007 yılları arasında özel sektörde yapılan en iyi 15 binadan biri seçildi ve 2007 yılında İşveren Ödülü'ne aday gösterildi. Aynı yapı, 2008 yılında Türkiye'nin tüm mimarlarının ilk yapılarını kapsayan "Mimarın İlk Yapısı Yarışması"nda ShortList'e kaldı ve ilk üç projeden biri olarak seçildi. 2004 yılında davetli mimar olarak Belçika'nın Gent şehrinde SMS2 Timing şirketine ofis projesi yaptı ve uygulamasını denetledi. 2007 yılında yapımı tamamlanan, eski bir Rum evinin yenilenerek butik otele dönüştürülmesi projesinde İ'zaz Otel, kullanıcı oylarıyla İstanbul'daki en iyi B&B otel seçildi. Fores Mimarlık ayrıca 2007 yılında Dubai'de girdiği yarışmada ikinci olurken, Katar'da 2008 yılında düzenlenen Katar Bilim ve Teknoloji Parkı Ziyaretçi Merkezi Uluslararası Mimari Proje Yarışması'nda ise 1. oldu. 2011 yılında iç ve dış mekan yenileme ve onarım çalışmaları Fores Mimarlık tarafından yapılan Yamazaki Mazak Binası, ARKİV tarafından belirlenen "Türkiye'nin En İyi Binaları" listesindeki 39 yapı arasına adını yazdırdı. 2014 yılında The SBID International Design Awards'da Derindere Filo Kiralama Ofisi ile Intelligent Design kategorisinde finale kalmaya hak kazandı. Serter Karataban, 2010 yılı Ocak ayında Ceyda Atıcı ve Cem Ercan ile birlikte Stüdyo Dinamo İç Mimarlık Ltd. şirketini kurdu ve aynı yıl nisan ayında, Burak Aluminyum için yaptığı stand ile Yapı Fuarı'nda "Amacına En Uygun Fuar Standı Tasarımı" yarışmasında 3.'lük ödülünün sahibi oldu. Serter Karataban, aralarında İstanbul Teknik Üniversitesi, Muğla Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Işık Üniversitesi ve İSTEK Vakfı okullarının da bulunduğu çok sayıda okulda davetli mimar olarak mesleki seminerler de verdi. 15 Mart 2009 tarihinde, İstanbul Euro Plaza Otel'de, Yunanistan'dan gelen 50 kişilik bir grup öğrenciye, Türkiye'nin kaliteli mimari mirasını ve iklimin mimari üzerindeki etkilerini anlattığı bir konferans gerçekleştirdi. Birçok kez, yarışmalarda ve diploma projelerinde davetli jüri üyeliği görevlerinde bulundu. 

Muğla ve İlçeleri Tip Otogar Projesi

Proje yeri: Muğla

Tasarım ekibi: Serter Karataban, Vittorio Grassi

Yardımcı mimarlar: Dicle B. Özdemir, Marco Aloisini, Matteo Boldrin, Firuze Abbak, Ceren Kocabıyık, Nil Bıçak, Yeşim Yıkılmaz, M. Göktuğ Dedeoğlu

İşveren: Muğla Büyükşehir Belediyesi

Proje tarihi: 2014

Yapım tarihi: 2015 - 2016

Statik projesi: Gelişim İnşaat Proje

Elektrik projesi: Çaba Elektrik & Elektromekanik 

Mekanik projesi: Ekon Mühendislik

Aydınlatma projesi: Yenigün Aydınlatma

Tesisat projesi: Ekon Mühendislik 

Peyzaj projesi: Hande Aydıngün

Proje tipi: Otogar Binası

Yapım türü: Karma 

Engelli erişimine uygunluğu: Evrensel tasarım kriterlerine tam uygundur

KAYNAK: İnşaatYatırım