Yapı sektörünün öncü kuruluşlarından Türk Ytong’un düzenlediği “Yersizlik İçin Bir Yer” konulu 2016 Ytong Mimari Fikir Yarışması’nda 116 proje arasında yapılan değerlendirmede, 5 proje ödüle değer bulundu. Dünyada her zamankinden çok daha yoğun yaşanan mültecilik, göç, mekân ve yersizlik sorununa dikkat çeken yarışmada kazanan proje sahibi ekipler, jüri üyeleri ile birlikte üç gün boyunca tecrübe edip değerlendirmelerde bulunabilecekleri Venedik Bienali gezisiyle ödüllendirilecek. Yarışma kapsamında bu yıl ilk defa, başvurular arasından seçilecek projelerin bilgilerini içeren bir yayın hazırlanarak, bienalde dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilere dağıtılacak.

Hayata geçirdiği projelerle, yapılaşmanın niteliksel ve kültürel boyutuna dikkat çeken Türk Ytong tarafından bu yıl “YERSİZLİK İÇİN BİR YER”  başlığıyla düzenlenen 2016 Ytong Mimari Fikir Yarışması yoğun bir katılımla sonuçlandı.

Gündemin getirdiği bir mimari gerçeklik: Mülteci sorunu ve yersizlik 

Başta Türkiye olmak üzere tüm dünyada ‘yerden kaçış ya da yer arayış’ hareketlerinin her zamankinden daha yoğun ve sürekli olarak yaşandığı günümüzde, bir yandan ekonomik kriz, öte yandan savaşlar başta Ortadoğu olmak üzere tüm dünyayı etkiliyor. Son iki yılda sadece Suriye’den Türkiye’ye gelen mülteci sayısı 3 milyonun üzerinde. Gittikleri yerle kolay bir aidiyet ilişkisi kuramayan, başta barınma olmak üzere çok sayıda sorunla karşı karşıya kalan mülteciler için geliştirilen noktasal ve geçici barınma projelerinin çoğu, izole çözümlerin ötesine geçemiyor.

Bu düşünceden hareketle Ytong Mimari Fikir Yarışması 2016 yılında “Yersizlik için bir Yer” başlığı altında “göç”, “mültecilik” ve “aidiyet” konusunu gündeme getirdi. Yarışmacılardan mültecilere yönelik yaşam alanları oluşturulması konusunda fikir projeleri hazırlamaları beklendi.

Mülkiyet ve sınırdan bağımsız ‘gri’ bölgeler

NSMH Kurucusu Mimar Nevzat Sayın ise göç ve mültecilik konularında geliştirilen projelerin sorunun kendisine katkı sağlayabileceğini dile getirerek: “Art arda yaşanan krizlerle gündeme gelen ve iyileşme belirtisi göstermeyen bir konuda doğrudan çözüm üretmesini beklemesek bile, konunun geniş anlamda ele alınması ve ezberleri bir tarafa bırakarak sorundan yola çıkan anlama/çözme denemeleri açısından mimarların düşüncelerini öğrenmek çok önemliydi. Uygun bir kanal bulunursa ve konunun devamı getirilirse, şimdiye kadar çözüm olarak öne sürülmüş ama çaresizlik olarak sonuçlanmış birçok denemeden çok daha iyi katkıların sağlanabileceği apaçık ortada…” dedi.

Mimar Nilüfer Kozikoğlu projelerin genelinde gençlerin mülteci sorununa ‘çare’ odaklı yaklaştığını belirterek:  “Yer ve yersizlik kavramları ile baş etmeye çalışan projelerde mülkiyet ve sınır konularının baskın olduğunu ama bu kavramları aralamak suretiyle grileşebilecek bölgeler yaratmaya çalışıldığını gördüm…” dedi.

İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Y. Mimar/Peyzaj Mimarı Dr. Deniz Aslan projeleri şöyle değerlendirdi “Konunun evrenselliği, insanlığa dair özü özellikle Akdeniz havzası, mevcut veya terk edilmiş ulaşım ağları ya da atıl mekânlar üzerinden de okuyan projelerin varlığı ve işlenmişliği heyecan vericiydi. Ancak özellikle sanal ağlar veya sanal evrende var olma konularının hiç olmayışı da ilgi çekiciydi. Her türlü olasılıkla eldeki bakış panoraması iyi bir derleme ile Venedik için bir fırsat barındırıyor diye düşünüyorum.”

Türk Ytong Genel Müdür Yardımcısı Tolga Öztoprak ise yarışmalar ile yapı sektörüne entelektüel bir katkı sağlayabilmeyi hedeflediklerini söyleyerek: “Yarışma, konusu kadar, bu yıl jürinin formata kattığı yenilikçi süreçler açısından da önemli sonuçlar doğurdu. Türkiye’de ilkini gerçekleştirdiğimiz Dijital Kolokyum, fikir paylaşımına fırsat veren şeffaf bir süreç sunmamızı sağladı. 10 bini aşan izlenme rakamları doğru bir çalışma yöntemi belirlediğimizi gösterdi” dedi.

Hem projeler hem de kazananlar Venedik Bienali yolcusu

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Abdi Güzer, İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Y. Mimar/Peyzaj Mimarı Dr. Deniz Aslan, NSMH Kurucusu Mimar Nevzat Sayın, Nilüfer Kozikoğlu Mimarlık Kurucusu Mimar Nilüfer Kozikoğlu ve Türk Ytong Genel Müdür Yardımcısı Tolga Öztoprak’tan oluşan jürinin yaptığı değerlendirme sonucunda, dünyanın önde gelen mimarlık etkinliklerinden biri olan Venedik Bienali gezisiyle ödüllendirilen katılımcılar ve projeleri ise şöyle:

596 Rumuzlu Proje Ebru Elif Aydın – Mimarlık Öğrencisi / İstanbul Teknik Üniversitesi

Neslişah İnan – Mimarlık Öğrencisi / İstanbul Teknik Üniversitesi

612 Rumuzlu Proje

Merve Karabadan – Mimarlık Öğrencisi / İstanbul Teknik Üniversitesi

Pınar Geçkili – Mimar / İstanbul Teknik Üniversitesi

Cem Eren Güven – Mimar / İstanbul Teknik Üniversitesi

629 Rumuzlu Proje

Deniz Yıldırım – Mimarlık Öğrencisi / Dokuz Eylül Üniversitesi

Cem Kalınsazlıoğlu – Mimarlık Öğrencisi / Dokuz Eylül Üniversitesi

631 Rumuzlu Proje  

Fulya Selçuk – Mimar / İstanbul Teknik Üniversitesi

661 Rumuzlu Proje

Nur Damla Soyseven – Mimarlık Öğrencisi / Yıldız Teknik Üniversitesi Şevki Topçu – Mimarlık Öğrencisi / Yıldız Teknik Üniversitesi