TÜRKİYE’de konut sektörü ağırlıklı olarak sat-yap modeliyle ilerliyor. Projeler inşaatbaşlarken maketten satılıyor, firmalar satıştan sağladığı gelirle yoluna devam ediyor. Sermaye yapısı güçlü firmalarda sorun olmazken, olmayan firmalar kimi zaman yarı yolda kalıyor. Yarım kalan inşaatlar konutzedeler yaratınca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı devreye girdi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Mayıs 2014’de yürülüğe giren Tüketici Kanunu konut sektörü için de bir takım düzenlemeler getirdi. Ön ödemeli konut ve devre tatil satışlarında, tüketici ödemelerinin teminat altına alınması sağlandı. 30 ve üzerinde konut yapan firmalara bakanlık tarafından belirlenen teminat ve şartları sağlaması zorunluluğu getirildi. Bu seçeneklerden biri de ‘Binan Tamamlama Sigortası’ydı. Uzun yıllar geçmesine karşın bu alanda bir çalışma yapılmadı, inşaat firmaları hak ediş sistemi, banka teminat mektubu gibi diğer seçenekleri kullanarak proje geliştirdi.

İLK POLİÇE TEPE İNŞAAT’TAN


Bina tamamlama sigortasının Türkiye’deki ilk poliçesini ABD merkezli Rosenberg & Parker gerçekleştirdi. Tepe İnşaat’a ait İstanbul Ömerli’deki Tepe Aura Evleri bu sigortanın uygulanacağı ilk konut projesi oldu.

Bu sigorta ile gayrimenkul şirketi yükümlülüklerini yerine getiremezse, sigorta şirketi geliştiricinin yerine geçiyor. Şirket ya projeyi tamamlayıp sahiplerine teslim ediyor, ya da faizi ile birlikte yapılan tüm ödemelerin iadesini sağlıyor. 3 yıl süren çalışmalar sonrası tüketiciyi koruyan bu sistemi devreye soktuklarını söyleyen Rosenberg & Parker Türkiye CEO’su Meltem Gezen, “İnşaat firmalarının bundan sonra hak ediş ya da banka teminat mektubu yerine tamamlama sigortasını seçmesini bekliyoruz. Hem geliştirici hem alıcı için en cazip seçenek bu. Hak edişte ödemeler bankada bloke oluyor o nedenle geliştirici seçmiyor. Teminat mektubunda ise tek tek her alıcıya bir mektup vermek oldukça zor bir süreç. Ayrıca tüm bu seçeneklerden birini seçmesi geliştirici için de yasal zorunluluk. Aksi takdirde her proje için 690 bin lira para cezası var” dedi.

100 BİN KONUTLUK HEDEF


Gezen, tüketicilerin alım yaparken tamamlama sigortası olup olmadığına bakmasını ve poliçeyi incelemesini önerdi. Bina Tamamlama Sigortası ile Türkiye’deki konut projelerinin 1.5 yıl içerisinde 2 milyar dolarlık bir gayrinakdi kaynakla teminat altına alınacağını öngördüklerini söyleyen Gezen, “Tepe İnşaat’ın yanı sıra şu anda 3-4 poliçe görüşmemiz daha başladı. Bina tamamlama sigortası için 2 yeni sigorta şirketi de hazırlanıyor. Gayrimenkul dernekleri KONUTDER ve GYODER üyesi geliştiricilerle bu süreçte de temastayız” diye konuştu. Gezen, 2 milyar dolarlık bu kaynakla Türkiye’de 100 bin konutun teminat altına alınabileceğini belirtti.

Dönüşümde zorunlu değil!
Bina tamamlama sigortası tüketicileri koruma altına alan bir sistem. Kentsel dönüşüm projelerinde ise hak sahipleri müteahhit firma ile kat karşılığı anlaşma yapıyor. Ticari bir süreç gerçekleştiği için evi dönüşüme giren vatandaş kanundaki tüketici tanımına uymuyor. Bu nedenle dönüşüm projelerinde bina tamamlama sigortasının zorunlu olmadığını belirten Gezen, “Ancak dönüşüm kapsamında yapılan projede yeni konutlar ortaya çıkıyorsa, bu konutlara yeni tüketici olacakları için sigorta uygulanması gerekiyor. Kat malikleri için de ek teminatlarla sigorta gündeme gelebilir” dedi.