Türkiye İMSAD, yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen aylık sektör raporunu açıkladı. ‘Türkiye İMSAD Mayıs 2018 Sektör Raporu’nda; inşaat malzemesi ortalama sanayi üretiminin 2018 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 arttığı vurgulandı.Raporda, 2018 yılının ilk üç ayında ihracatın bir önceki yılın ilk üç ayına göre yüzde 20,1 artarak 5,04 milyar dolara ulaştığı ve ihracatın yüksek performansının yıl boyu sürmesinin öngörüldüğü açıklandı. Ayrıca finansman sorunları ve talep yetersizliğinin yeni inşaat işlerini sınırladığı ifade edildi. Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD)’nin, sektörün çatı kuruluşu olarak hazırladığı ‘Mayıs 2018 Sektör Raporu’nda şu tespitlere yer verildi:

Mart ayında 23 alt sektörden 19’unda üretim arttı

2018 yılı Mart ayında inşaat malzemesi ortalama sanayi üretimi 2017 yılı Mart ayına göre yüzde 9 artış gösterdi. Üretim artışında canlı iç ve dış talebin etkisinin devam ettiği ifade edildi. 2018 yılı Mart ayında 23 alt sektörden 19’unda üretim, geçen yılın Mart ayına göre artarken, sadece 4 alt sektörde üretim geçen yılın Mart ayına göre düşüş gösterdi.

İnşaat malzemeleri sanayisi alt sektörlerinde, Ocak-Mart dönemi üretim artışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,2 yükseldi. Yılın ilk 3 ayında en yüksek artış yüzde 61 ile kireç ve alçı imalatında gerçekleşti. Merkezi ısıtma radyatörleri üretimi yüzde 39,2, hazır beton üretimi yüzde 26,7, çimento üretimi ise yüzde 25,4 arttı. Seramik karoların üretimi yüzde 27,3, mermerler üretimi ise yüzde 20,5 artış sergiledi. Sadece 3 alt sektörde Ocak-Mart döneminde üretim artışı yüzde 10’un altında kaldı. Geçen yıla göre üretimi gerileyen 3 alt sektör parke ve yer döşemeleri, doğramacılık ürünleri ile düz camlar oldu.

İnşaat malzemelerinde yıllık ihracat Mart ayında 18 milyar doları aştı

2018 yılının ilk üç ayında ihracat yüzde 20,1 artarak 5,04 milyar dolar oldu. İhracatta devam eden kuvvetli artış ile birlikte yıllık ihracat ise Mart ayı itibarıyla 18,16 milyar dolara ulaştı. İhracatın yıl boyunca yüksek performansını sürdüreceği öngörülüyor.

Talep yetersizliği ve finansman sorunları yeni inşaat işlerini sınırlıyor

Raporda, müteahhitler ve konut üreticileri için finansman sorunlarının, yeni inşaat işlerine başlanmasını en çok sınırlayan unsur olmaya devam ettiği vurgulandı. Finansman sorunu Nisan ve Mayıs aylarında giderek etkisini arttırırken, finansman sorununa eklenen ikinci sınırlayıcı unsurun talepteki yavaşlamalar olduğu belirtildi. Özellikle Mart ayından itibaren talep yetersizliğinin önemli bir sorun haline dönüştüğü ifade edildi.

Mevcut inşaat işleri Mayıs ayında beklentilerin altında kaldı

Mevcut inşaat işleri seviyesi Nisan ayında bir önceki aya göre 6,1 puan yükseldikten sonra Mayıs ayında sadece 0,5 puan artış gösterdi. Mevcut inşaat işlerinde mevsimsellik ile birlikte daha yüksek bir artış beklenmesine karşın, artışın beklentilerin altına kaldığı ve geçmiş yıllar ile karşılaştırıldığında da oldukça sınırlı gerçekleştiğine dikkat çekildi. Mevcut işlerin seviyesi ise geçen yılın aynı ayına göre ise 14,9 puan düşüş gösterdi.

Yeni alınan inşaat işleri Mayıs ayında 2,2 puan geriledi

2018 yılının ilk dört ayında alınan yeni iş siparişler önemli ölçüde dalgalanma gösterdi. Nisan ayında 1,5 puan artan yeni alınan iş siparişleri, Mayıs ayında 2,2 puan geriledi. Bu dönemde mevsimsellik ile birlikte yeni alınan iş siparişlerinde kuvvetli artışlar beklenmesine karşın yaşanan zayıf performansın, talep ve satışlar tarafındaki durağanlaşmanın yanı sıra alınan erken seçim kararından kaynaklandığı öngörülüyor.

Yılın ilk çeyreğinde alınan yapı ruhsatlarında önemli gerileme yaşandı

2018 yılının ilk çeyreğinde alınan yapı ruhsatlarında geçen yılın ilk çeyrek dönemine göre önemli bir gerileme yaşandı. Alınan yapı ruhsatlarında bina sayısı yüzde 23,5 azaldı. Alınan yapı ruhsatlarında yüzölçümü ise yüzde 32,9 gerileyerek 30,83 milyon metrekareye indi. Daire sayısı ise yüzde 41,9 azaldı ve 2017 yılı ilk çeyreğinde 233 bin 67 iken, 2018 yılı ilk çeyreğinde 135 bin 521 adede geriledi.2016 yılı ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında ise daha yüksek gerileme oranları görüldü.

2018 yılı ilk çeyreğinde göreceli olarak ekonomik koşullar olumlu olmakla birlikte konut ve konut dışı bina satışları ve kiralamalarında önemli bir yavaşlama gerçekleşti. Buna bağlı olarak yeni inşaat başlangıçları eğilimi de yine önemli ölçüde geriledi. Üretici firmaların mevcut işlerin tamamlanmasına ve satışlarına ağırlık vereceği öngörülürken, 2017 yılında kısıtlayıcı hükümler getiren yeni imar düzenlemesi nedeniyle alınan yüksek miktarlı yapı ruhsatlarının 2018 yılının ilk çeyrek dönemini olumsuz etkilediği ifade edildi.

Alınan yapı izinleri yılın ilk çeyrek döneminde durağanlaştı

Yeni konut ve konut dışı bina arzlarını yansıtan, alınan yapı izinleri de 2018 yılının ilk çeyrek döneminde durağanlaştı. Alınan yapı izinleri 2017 yılının ilk çeyrek dönemine göre bina sayılarında yüzde 3,4 artarken, yüzölçümü olarak yüzde 0,5 geriledi. Daire sayısı ise yüzde 2,4 artarak 200 bin 474 adede ulaştı.