SOSİAD (Soğutma Sanayii İş Adamları Derneği), küresel ısınma ile mücadele konusunda, Avrupa Birliği’nin çevre ve iklim konularına yönelik finansman birimi tarafından fonlanan “Real Alternatives 4 LIFE projesini, tanıttığı bir basın toplantısı düzenledi. 15 Nisan 2019 Pazartesi günü, Taksim Point Otel’de düzenlenen basın toplantısında küresel ısınmanın vahim sonuçlarına dikkat çekilerek, soğutucu cihazlar ve klimalarda da kullanılan, küresel ısınma potansiyeli yüksek soğutucu akışkan gazların “gerçek alternatifleri”nin yaygınlaşması doğrultusunda proje kapsamındaki çalışmalar anlatıldı.

Toplantı, REAL Alternatives 4 LIFE projesinin sosyal partnerleri arasında Türkiye’yi temsilen yer alan SOSİAD’ın Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Karakuş’un açılış konuşmasıyla başladı. Karakuş konuşmasında Sanayi Devrimi öncesi seviyelere göre küresel sıcaklığın, bir derece artmış durumda olduğunu ve küresel ısınmanın, her on yılda bir 0,17 derece daha artarak devam ettiğini belirterek şunları söyledi: “Sera Dünya dönemine geçiş, dünyada küresel sıcaklıkların son 1,2 milyon yılda görülmedik derecede artmasıyla iklimin değişmesi, buna bağlı olarak tüm yaşam kaynaklarının olumsuz etkilenmesi, yaşamın sürdürülebilirliğinin tehdit altında kalması demektir. İklim bilimciler, sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırmanın; ancak karbon emisyonunu 2030 itibarıyla yarıya indirmek ve 2050 itibarıyla da ‘net sıfır’ noktasına getirmekle mümkün olabileceğini söylüyor. Atmosferdeki CO2 oranı son 3 milyon yılın en üst seviyesine ulaştı. Küresel ısınmanın hızını kesemezsek 2035’te geri dönülemez noktaya ulaşmış olacağız. Dünya Meteoroloji Örgütü, iklim değişikliği nedeniyle aşırı hava koşullarının sebep olduğu doğal afetlerin 2018’de 62 milyon kişiyi etkilediğini açıkladı. Kanada Çevre ve İklim Değişikliği Dairesi tarafından hazırlanan bir rapora göre, Kanada dünyanın geri kalanından daha hızlı, yaklaşık iki kat hızla ısınıyor. Son 30 yılda, Kanada’da karla kaplı arazilerin miktarı azaldı, deniz seviyesindeki yükselmeden dolayı sel baskını olması bekleniyor. Himalaya’daki buzlar eriyor. Dünyanın buzulları, şimdi 1960’larda olduğundan beş kat daha hızlı küçülüyor. 1950’lerden bu yana mevcut ısınma eğiliminin çoğu, yüzde 95’ten fazlası, insan faaliyetlerinin sonucudur. Bu süreç on yıllardır, binyıllara kadar görülmemiş bir oranda hızla ilerliyor.”

Küresel ısınmaya neden olan etkenlerin arasında her ne kadar yüzde 64 oranıyla karbondioksitin başı çektiği görünse de florlu gazların CO2’den 23 bin kat daha fazla, çok güçlü bir küresel ısınma etkisi yaratabildiğini sözlerine ekleyen Karakuş, “Florlu gazlar (F-gazlar), çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılan insan yapımı bir gaz ailesidir. Atmosferik ozon tabakasına zarar vermediklerinden, genellikle ozon tabakasına zarar veren maddelerin yerine kullanılır. AB’de 2030’a kadar F-Gaz emisyonlarının üçte ikisinin engellenmiş olması hedefleniyor. Avrupa Birliği, küresel ısınmanın 2˚C’nin altında kalabilmesi için birçok eylem planı hazırladı, birçok projeyi destekliyor. Bunlardan biri de; Real Alternatives 4 LIFE” dedi ve Real Alternatives 4 LIFE Projesinin amacı ve sürecini anlatmak üzere sözü Dr. Kadir İsa’ya bıraktı. İsa özetle şu bilgileri verdi: “Real Alternatives 4 LIFE Projesinin süreci SOSİAD’ın Air Conditioning and Refrigeration European Association-AERA’ya üye olmasıyla başladı. AREA; ulusal soğutma, klima ve ısı pompası dernekleri, müteahhitleri ve teknisyen/mühendislerini temsil eden bir Avrupa konfederasyonu ve 23 ulusal derneğin sesidir. 2016 yılının Mayıs ayında Dublin’de yapılan AREA Genel Kurul toplantısında SOSİAD’ın üyeliği oy birliği ile kabul edildi. AREA’ya üye olduktan sonra yaptığımız görüşmeler sayesinde Real Alternatives 4 LIFE Projesi’nde sosyal ortak olarak yer almak istediğimizi belirttik. Onlar da Türkiye’nin projede yer almasına sıcak baktı. SOSİAD olarak sektörümüzün ne kadar zengin olduğunu gösteren istatistiki bilgiler dahil, gerekli tüm belgeleri kendilerine gönderdik, inceleme süresinin ardından SOSİAD, Real Alternatives 4 LIFE Projesine sosyal ortak olarak dahil oldu.” Real Alternatives 4 LIFE Projesinin Sosyal Ortağı SOSİAD olarak çalışmalara hemen başladıklarını söyleyen İsa, “Üzerimize düşen ne varsa onları yapmaya gayret ettik. Projenin ilk ayağı online eğitim platformuydu, bu platformu Türkçeye tercüme ettik. Projenin uzaktan eğitim sitesi 13 farklı dilin yanı sıra artık Türkçe olarak da yayında. Platformda 9 tane eğitim modülü var. Basit bir kayıt işleminden sonra bu platformdan 250 sayfalık Türkçe eğitim dokümanları PDF formatında elde edilebilir.

Projenin ikinci ayağı, eğitim ziyaretleriydi. Bu kapsamda SOSİAD üyesi kuruluşlardan seçilen dört arkadaşımız Belçika, İtalya ve Almanya’da CO2 ve hidrokarbon cinsi soğutkanlara uygun servis teknikleri konusunda eğitim aldı ve yetkili eğitmen olarak sertifikalandırıldı. Üçüncü ayak ise eğitimcilerin eğitimi programıydı. Bu kapsamda proje merkezi IOR (Institute of Refrigeration) tarafından öngörülen tüm fiziki ve teknik eğitim altyapısı tamamlanarak 12-14 Mart 2019 tarihleri arasında Friterm Akademi’de eğitimcilerin eğitimi programını başarıyla tamamladık. Programa IOR’dan Real Alternatives 4 LIFE Proje Koordinatörü Raluca Sisiu ve ATF İtalyan Soğutma Teknisyenler Birliği’nden Marino Bassi gözlemci olarak katıldı. Çok başarılı bir eğitimdi. En önemlisi de eğitimcilerin eğitimi programının ilki Türkiye’de hayata geçirildi. Sonuçları o kadar başarılı bulundu ki, projenin sosyal ortaklarının ülkelerinde yapılacak olan eğitimlere düzenlediğimiz eğitim şablon olarak proje koordinatörü tarafından bir raporla bildirildi. Bu açıdan eğitimcilerin eğitimi programı, bizim için gurur verici bir organizasyon oldu” dedi.

2017’de başlayan Real Alternatives 4 LIFE Projesinin 2020’de sona ereceğini belirten İsa sözlerine şöyle devam etti: “Alternatif ve doğal soğutucu akışkanlar uluslararası yönetmelik ve standartların öngördüğü bazı kısıtlamalar nedeniyle yaygınlaşmaya başladı. Ancak temel sorun bu konuda servis verecek olan teknik elemanlar, yeterli bilgiye sahip değil. Projenin genel amacı da önce eğitimcilerin eğitimini verip bu eğitimcilerin de sahada çalışacak olan kişileri eğitmesini sağlamak. Bu proje ile tüm Avrupa çapında 228 bin kişiye bu konuda eğitim verilmesi planlanıyor. Ayrıca soğutma sektörünün düşük küresel ısınma potansiyeline sahip alternatif ve doğal soğutucu akışkanlara doğru geçişi, doğru teknikler kullanarak sistemlere müdahale edilmesi ve R32 dahil, CO2, amonyak, hidrofloroolefin denilen soğutkanlara uygun servis yöntemlerinin verilebilmesi hedefleniyor. Friterm Akademi’de düzenlenen eğitimcilerin eğitimi programı sonucunda yapılan teorik ve uygulamalı sınavda başarılı olan 15 eğitimcimiz, yetkili eğitmen sertifikası almaya hak kazandı. Bundan sonraki aşamada, bu konuda eğitim vermek isteyen ve proje merkezi IOR’un fiziki ve teknik olarak standartlarını karşılayan kurumlar yetkili eğitim merkezi olarak proje tarafından lisans altına alınabilecek ve bu konuda eğitim verebilecek. Zaten yetkili eğitmen sertifikalı 15 eğitmenimiz var, bu eğitmenlerimiz de yetkilendirilen eğitim merkezi veya merkezlerinde eğitmen olarak görev alabilecek. LIFE başlığı altında AB tarafından desteklenen bir proje olan Real Alternatives 4 LIFE, Türkiye de dahil olmak üzere İngiltere, İtalya, Portekiz, Slovakya, Çekya, Hollanda gibi birçok ülkeye hitap ediyor. Nihai hedef, projenin yaygınlaştırılması. Projenin Türkiye ayağını temsil eden SOSİAD, national lead (ulusal lider) olarak tanımlanıyor. Dolayısıyla yetkilendirilecek olan eğitim merkezlerinin muhakkak SOSİAD’ın süzgecinden geçip, onaylanıp, proje merkezi IOR’a bildirilmesi gerekiyor. Proje adına Türkiye’de yetkilendirme süreci SOSİAD tarafından gerçekleştirilecek.”

İsa’nın ardından, Friterm Akademi’de düzenlenen Real Alternatives 4 LIFE Projesi Eğitimcilerin Eğitimi programının eğitmenleri Kıvanç Aslantaş ve Barış Uçaner söz aldı. Kıvanç Aslantaş, “CO2 ile soğutma maceram 2005 yılında başladı, 2006 yılında Türkiye’deki ilk CO2 test ünitesini, 2009’da da ilk saha uygulamasını gerçekleştirdim. Real Alternatives 4 LIFE Projesi Eğitimcilerin Eğitimi programının ilk iki gününün teması CO2 ile soğutmaydı, programa hem üniversiteden hem meslek liselerinden hem sektörden katılım çok fazlaydı. Tahmin ettiğimizin çok üzerinde ilgi gördük ve IOR’dan gelen geri bildirimler bizim ne kadar doğru bir iş yaptığımızın göstergesi oldu” dedi. Aslantaş’ın ardından Barış Uçaner ise “Real Alternatives 4 LIFE Projesi Eğitimcilerin Eğitimi programının son gününde yanıcı gazlar hakkında eğitimler yapıldı. Projemizin amacı ‘real alternatives’, yani yani bugün kullandığımız florlu sera gazlarının dünyada kullanılabilecek olan gerçek alternatiflerine güvenli uygulamalarla geçişi sağlamaktır.

Çünkü soğutma sektöründe, küresel ısınma potansiyeli yüksek florlu sera gazlarının alternatifleri düşük küresel ısınma potansiyeline sahip olmakla birlikte yanıcılığı yüksektir. CO2, amonyak gibi uygulamalar dünyada halihazırda kullanılan ama, daha doğru ve daha verimli şekilde kullanılması gereken uygulamalardır. Hidrokarbonlar ya da HCFO ailesi fark etmeksizin, günü sonunda yanıcı ya da hafif yanıcı sınıfındaki birçok ürünü kullanmak zorunda kalacağız. Bu da farklı yaklaşımlara farklı çözümleri beraberinde getiriyor. Her türlü ihtiyacı tek bir sistemle çözmemiz artık kolay değil. Çünkü esas olan, alternatifleri ‘gerçek alternatif’ yapan şey, enerji verimliliklerinin yüksek olmasıdır. Dolayısıyla son kullanıcılar ve teknikerlerin yanıcı gazları nasıl kullanacağını, kullanırken nelere dikkat edeceğini bilmesi gerekiyor. Real Alternatives 4 LIFE Projesi Eğitimcilerin Eğitimi programında da gerçek alternatiflerin güvenli ve verimli olduğunu anlatmaya çalıştık, çok güzel ve başarılı bir eğitim gerçekleştirdik. Türkiye iklimlendirme sektörü, ihracatçı bir sektör. Özellikle AB ülkelerinin talep eğilimini yakından takip edebilmemiz gerekiyor. Bu açıdan da Real Alternatives 4 LIFE Projesinin çok faydalı olduğuna inanıyorum” diye konuştu.

Soru-cevap ve katkılar bölümünde söz alan SOSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Hayati Can, “Nasıl bir dünyada yaşamak istiyoruz? Çocuklarımızdan emanet aldığımız dünyayı onlara ne halde teslim edeceğiz? Doğa ile barışık bir dünyayı nasıl yorumlayacağız? Bu soruların, gezegenimizin sürdürülebilirliğini sağlayacak yanıtlarını bulmamız, yani yeni bir yol, yeni bir üretim ve tüketim modeli bulmamız gerekiyor. SOSİAD’ın bu çalışması, tam da bahsettiğim yeni bir yol inşasına yönelik olup diğer sivil toplum kuruluşları için ilham verici, yol gösterici niteliktedir” sözleri ile etkinliğin ardındaki ana fikri özetledi.Toplantı, basın mensuplarının sorularının cevaplanmasıyla son buldu.