TİAD Başkanı Fatih Varlık, takım tezgahları sektöründe milli makine kulanım oranını yüzde 15 olarak açıkladı. Hedeflerinin 2023 yılına kadar bu rakamı yüzde 25’e çıkarmak olduğunu söyleyen Varlık, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı ve "uçtan uca yerlileşme" olarak da bilinen Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programını ise olumlu bulduklarını ifade etti. Türkiye’nin orta ve ileri teknoloji üretmesi gereken 5 öncelikli alan hakkında da bilgi veren Varlık, TÜBİTAK içinde Ar-Ge ve Mükemmellik Merkezi kurulmasını, üniversitelerde ise “Takım Tezgahı Mühendisliği” alanı açılmasını önerdi. 

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının, "uçtan uca yerlileşme" olarak da bilinen Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı, Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Yüksek katma değerli, orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünlerinin yerli imkan ve kabiliyetlerle üretilmesi ana amacıyla oluşturulan program ile 30 milyar dolarlık ithalatın önüne geçilmesi amaçlanıyor.  Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na konuya ilişkin olarak yakın zamanda bir rapor hazırlayan Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD) Başkanı Fatih Varlık, gelişmeyi sevindirici olarak değerlendirdi. 

Ülkelerin gelişmişlik seviyesi ile takım tezgahları sektörü arasında paralellik bulunduğunu dile getiren Varlık, otomobil, savunma ve havacılık sanayisindeki gelişmelerin, takım tezgahları sektörüne duyulan ihtiyacı arttırdığını ifade etti. Türkiye’de takım tezgahları alanındaki ihtiyacın ancak yüzde 15’inin yerli üretimle karşılandığını, 2023 hedeflerinin ise bu rakamı yüzde 25’e çıkarmak olduğunu açıklayan Varlık, buradaki gelişimin ve üretimin hızlanması için Ar-Ge ve Mükemmellik Merkezi’nin kurulması gerektiğini söyledi. 

Otomotiv, havacılık ve savunmada dışa bağlıyız

Varlık, Türkiye’nin orta ve yüksek teknoloji içeren alanlarda sanayi gelişiminin devamı ve sürekliliği için yüksek teknoloji içeren; “5 ve Üzeri Eksenli İşleme Merkezi”, “Tornalama Merkezi”, “Kayar Otomat”, “Yatay İşleme Merkezi” ve “Eklemeli İmalat Makinesi (3D Metal Yazıcı)” tezgahlarının üretimine öncelik vermesi gerektiğini de kaydetti. Bu makinelerin üretimi için devletin desteğinin yanı sıra kamu-özel sektör-üniversite ağının da etkin işletilmesi gerektiğini vurgulayan Varlık, sektördeki yerli ve milli kullanım oranları hakkında bilgi verdi. Türkiye’nin takım tezgahları alanındaki ihtiyacın ancak yüzde 15’lik kısmının yerli makinelerle karşılanabildiğini aktaran Varlık, bu rakamın da yüzde 70’lik kısmını metal şekillendirme ile sac işleme makinelerinin oluşturduğunu belirtti. Varlık, özellikle otomotiv, havacılık, savunma sanayi gibi yüksek teknoloji üretiminin olduğu alanlarda yaklaşık 1 milyar dolar değerinde dışa bağımlı olduğumuzun altını çizdi. 

“Ar-Ge ve Mükemmeliyet Merkezi” kurulmalı

TİAD olarak ihtiyaç duyulan takım tezgahlarının yerli olarak Türkiye’de üretilmesi için gerekli çalışmaları ortaya koyan rapor hazırladıklarını ve hem Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na hem de Savunma Sanayi Başkanlığı’na sunduklarını anlatan Varlık, sunulan yol haritasının faaliyete geçirilmesi için her zaman işbirliğine hazır olduklarını kaydetti.  Varlık, “Gelişimin ve üretim sürecinin hızlı olabilmesi için hem Ar-Ge faaliyetleri hem de Metal İşleme Takım Tezgahı üretimi için tüm firmaların ihtiyaç duyacağı, ancak yatırım/fayda maliyeti yüksek olan hassas makineler, ölçüm ve kontrol ekipmanları, test laboratuvarlarının içerisinde yer alacağı ‘Ar-Ge ve Mükemmeliyet Merkezi’ kurulmalıdır. Mükemmeliyet Merkezi üyelikli bir yapıya sahip ve tüm tezgah üreticilerinin kullanımına açık olmalıdır. ‘Gebze İleri Mühendislik Mükemmeliyet Merkezi’ ya da ‘TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’ bu çalışma için uzun süreli olarak (49 yıllığına) ayrılabilir. Çalışma için uzun vadeli bir ‘Master plan’ hazırlanmalıdır. Yatırım yapacak olan firmalara en az 10 yıl boyunca finansman desteği garanti edilmelidir. Kanun ve yönetmelik değişikliklerinden kaynaklanabilecek riskler minimize edilmeli, uygulamalarda stabilite sağlanmalıdır. Tezgah üreticileri ve komponent üreticilerinin yer alacağı serbest bölge benzeri bir kümelenme oluşturulabilir. Bu kümelenme alanı için tahsis edilecek alanın lojistik, müşteri/tedarikçi ulaşımı, nitelikli personele ulaşım kriterleri düşünülerek belirlenmesi elzemdir. Üretilebilecek Metal İşleme Takım Tezgahları ile birlikte metalürji (malzeme) alanında da çalışma yapılması elzemdir. Tezgah gövdesi olarak kullanılan dökümün hammaddesi ithal edilmek durumundadır” diye açıkladı.

Varlık: Üniversitelerde Takım Tezgahları Mühendisliği bölümü açılmalı

Ayrıca üniversitelerin mühendislik eğitimi veren fakültelerinin eğitim müfredatlarının takım tezgahlarının kullanımına yönelik olduğunu anımsatan Varlık, “Türkiye’de yerli takım tezgahı üretebilmek için, öncelikle takım tezgahı tasarımı ve üretimi konusunda yetişmiş işgücünü oluşturmamız gerekmektedir. Bunun için de dünyada çok başarılı örneklerdeki gibi, Teknik Üniversitelerin mühendislik fakültelerinde ‘Takım Tezgahı Mühendisliği’ bölümü açılabilir. Bu fakültelerde Türkiye ve yurtdışında uzmanlaşmış olan akademisyenler görevlendirilerek ve konunun uzmanı olan üniversitelerle (Aachen (WZL), Karlsruhe, Bonn, British Columbia, vb.) işbirlikleri yapılarak gelişim hızlandırılabilir” dedi.