Makineleri yapan makineler olarak tanımlanan takım tezgahları sektöründe ilk yarıyıl ihracat rakamları açıklandı. TİAD Başkanı Fatih Varlık, sektörün 2019’un ilk altı ayında 280 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini, ihracatın ithalatı karşılama oranının ise yüzde 71 olduğunu kaydetti. Almanya, ABD ve Rusya’nın en çok ihracat yapılan ülkeler arasında olduğunu belirten Başkan Varlık, “Yerli makine kullanımı yüzde 15’ten yüzde 25’e çıkartılabilirse ithalat bağımlılığımız düşecektir. Bunun yanı sıra yerli takım tezgahı üretim kapasitemiz de artacağından ihracat miktarımızda çok ciddi bir artış söz konusu olacaktır” dedi. 

 Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD), sektörün ilk yarıyıl verilerini açıkladı. TİAD Başkanı Fatih Varlık, 2019’un ilk yarıyılında sektörün ihracatının 280,8 milyon dolar olarak gerçekleştiğini söyledi. Sanayi endeksindeki dalgalanmaya rağmen yılı 580 milyon dolarlık bir ihracatla kapatmayı hedeflediklerini kaydeden Varlık, sektörün alt kırılımlarındaki artış ve düşüşler hakkında da bilgi verdi. 

Metal işleme makineleri ihracatında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,6’lık, kesici takımlarda yüzde 13,4’lük, kalite kontrol / ölçüm cihazlarında ise yüzde 4,2’lik artış yaşandığını dile getiren Varlık, metal şekillendirme makineleri ile takım tutucularında ise düşüş yaşandığını ifade etti.

İhracat yapılan ülkeler ile tercih edilen ürün grupları hakkında da bilgi veren Varlık, “Takım tezgahları ihracatımıza bir bütün olarak baktığımızda, yılın ilk yarısında en fazla ihracatın yapıldığı ülkeleri Almanya, ABD, Rusya, Polonya, Kanada, Hollanda, İtalya, Macaristan, Fransa ve Hindistan olarak sıralayabiliriz. Bu ülkelere yapılan satışlar toplam ihracatımızın yüzde 46’sını oluşturmaktadır. Yapılan 280,8 milyon ABD Doları değerindeki takım tezgahları ihracatının 171,7 milyon ABD Doları değerindeki kısmını, diğer bir deyişle yüzde 61’ini pres, boru/tel bükme makinaları, vida dişi açma makinaları gibi metal şekillendirme makineleri oluşturmaktadır” dedi. 

“Eylül sonunda bir toparlanma öngörüyoruz”

İhracatın ithalatı karşılama oranları hakkında da bilgi verildi. TİAD Başkanı Varlık, takım tezgahlarında ihracatın ithalatı karşılama oranın 2019’un ilk yarısında yüzde 71 olarak gerçekleştiğini, bu oranın 2018 yılının aynı döneminde yüzde 53 seviyelerinde bulunduğunu aktardı. Hem ülke ekonomisinde hem de imalat sanayinde yaşanan yavaşlama ve daralma nedeniyle üretime yapılan yatırımlarda büyük düşüş yaşandığının altını çizen Varlık, sektörde ihracatın ithalatı karşılama oranındaki iyileşmenin “suni” olduğu söyledi. 

2019 yılının ilk yarısı için sanayi üretim endeksi değerlendirildiğinde, genel imalat sanayinde yüzde 5, makina imalatı sanayinde yüzde 14 ve metal işleme makineleri imalatı sanayinde yüzde 7’lik bir düşüş yaşandığını söyleyen Varlık, “Bu daralmanın temel nedeni olarak Ağustos 2018’de yaşanan ve etkileri halen devam eden spekülatif kur dalgalanmaları, kur yükselmesine bağlı olarak gerçekleşen enflasyon ve işletme maliyetlerinin artışı, olumsuz göstergeler nedeniyle üretimin azalması ve sanayicinin yeni yatırım yapmaktan kaçınması olarak sayılabilir. Bunların yanı sıra dünyada yaşanan ticaret savaşlarının ülkemiz ekonomisine etkileri ve yine dünya genelinde başlayan korumacı ekonomi politikaları ciddi derecede etki yaratmaktadır. İkinci yarıyılda, özellikle Eylül ayı sonrasında bir miktar toparlanma ve üretimde artış olmasını bekliyoruz.” 

Yerli üretimin yüzde 25’e çıkarılması için yapılması gereken 10 şey 

TİAD olarak sektörün yaşadığı bütün olumsuzlukları yakından takip ettiklerini dile getiren Başkan Varlık, bakanlıklarla yakın ilişki halinde bulunduklarını son olarak hazırladıkları ve yol haritası olarak değerlendikleri çalışmayı hem Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na hem de Savunma Sanayi Başkanlığı’na sunduklarını ifade etti. Varlık,  ithalata bağımlılığı azaltmak için yapılması gerekenlerin anlatıldığı raporun yerli ve milli üretimdeki durumumuzu da gözler önüne serdiğini söyledi. Varlık, takım tezgahlarında yüzde 15 olan yerli ve milli makine kullanımının yüzde 25’e çıkarılması için yapılması gerekenleri şöyle maddelendirdi;

• Teknik Üniversitelerin mühendislik fakültelerinde ‘Takım Tezgahı Mühendisliği’ bölümü açılmalı.

• Aachen (WZL), Karlsruhe, Bonn, British Columbia, vb. üniversitelerle işbirlikleri yapılarak gelişim hızlandırılmalı.

• Gelişim ve üretim sürecinin hızlı olabilmesi için hem Ar-Ge faaliyetleri hem de Metal İşleme Takım Tezgahı üretimi için tüm firmaların ihtiyaç duyacağı, ancak yatırım/fayda maliyeti yüksek olan hassas makineler, ölçüm ve kontrol ekipmanları, test laboratuvarlarının içerisinde yer alacağı ‘Ar-Ge ve Mükemmeliyet Merkezi’ kurulmalı.

• “ Mükemmeliyet Merkezi” üyelikli bir yapıya sahip ve tüm tezgah üreticilerinin kullanımına açık olmalı. 

• ‘Gebze İleri Mühendislik Mükemmeliyet Merkezi’ ya da ‘TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’ bu çalışma için uzun süreli olarak (örneğin 49 yıllığına) ayrılmalı. 

• Uzun vadeli bir ‘Master plan’ hazırlanmalı. 

• Yatırım yapacak olan firmalara en az 10 yıl boyunca finansman desteği garanti edilmeli.

• Kanun ve yönetmelik değişikliklerinden kaynaklanabilecek riskler minimize edilmeli, uygulamalarda stabilite sağlanmalıdır. 

• Tezgah üreticileri ve komponent üreticilerinin yer alacağı serbest bölge benzeri bir kümelenme oluşturulmalı.  Bu kümelenme alanı için tahsis edilecek alanın lojistik, müşteri/tedarikçi ulaşımı, nitelikli personele ulaşım kriterleri düşünülerek belirlenmeli. 

• Üretilebilecek Metal İşleme Takım Tezgahları ile birlikte metalürji (malzeme) alanında da çalışma yapılmalı.