Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Tahir El-Cuheymi arasında 13 Ağustos 2020 tarihinde Ankara’da imzalanan Mutabakat Zaptı, geçen yıl ülkede yeniden yaşanan güvenlik sorunları ile bu konuda sekteye uğrayan çalışmaların hızla başlayacağı bir süreç öngörüyor.

Libya’daki yarım kalmış projelerinin toplam tutarı 19 milyar ABD Doları olan 100’ü aşkın üyesi bulunan Türkiye Müteahhitler Birliği’nin Başkanı Mithat Yenigün, Türk müteahhitleri için halen en büyük üçüncü pazar olan Libya’da sektörün haklarının korunmasının önemine işaret etti ve imzalanan mutabakat zaptı ile Libya ile yeni bir sayfanın açıldığını belirtti. Yenigün, Türk inşaat sektörünün 1972 yılında yurtdışına ilk çıktığı pazar olan Libya’nın, ülkede yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle zaman zaman kesintiye uğrasa da %7,2’lik pay ile sektörün hâlihazırda en çok iş üstlendiği üçüncü ülke konumunda olduğunu vurguladı ve “Güvenliğin tesisi, politik ve ekonomik istikrarın sağlanmasıyla haklarının korunması halinde müteahhitlerimiz, ülkede yarım kalmış projelerini tamamlamaya ve yeni projeler almaya hazır ve isteklidir” dedi.

2011 yılından bu yana ödemeler devam etti

TMB Başkanı Yenigün, Libya’da 2011 yılı Şubat ayında başlayan iç karışıklık sırasında Türk müteahhitlik firmalarının, şantiyelerinin yakılarak yağmalanması sonucunda işlerini yarım bırakmak ve ülkede çalışan 25 bin kadar Türk işçisiyle Türkiye’ye geri dönmek zorunda kaldığını hatırlattı. Yenigün, “Türkiye Müteahhitler Birliği üyesi olan 100'ü aşkın firmanın, Libya’daki yarım kalmış projelerinin toplam tutarı 19 milyar ABD Doları’dır. Bu çerçevede tahsil edilmemiş hakediş alacakları yaklaşık 1 milyar ABD Doları, devam eden işlere ait avans ve kesin teminat tutarı 1,7 milyar ABD Doları, tahmini makine, ekipman vb. envanter ile diğer zararlar toplamı ise 1,3 milyar ABD Doları civarındadır. Aradan geçen sürede firmalarımız sigorta komisyonları, teminat mektubu ve akreditif komisyonları, taşeron temin sözleşmeleri ve diğer tazminatlar, diğer finansman giderleri ve şantiyelerdeki güvenlik giderleri gibi yüksek rakamlara ulaşan pek çok ödemeyi yapmaya devam etmiştir” dedi.

Ticaret Bakanı Pekcan’a teşekkür

Öte yandan Türk müteahhitlerinin, ilgili Libya İşveren İdareleri ile ilişkilerini sürdürerek, Libya’ya dönmelerini sağlayacak ortamın oluşması yönünde her türlü çabayı gösterdiğine işaret eden Yenigün, sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla geçen yıl iki ülke arasında TMB’nin de içinde yer aldığı bir Ortak Çalışma Grubu oluşturulduğunu hatırlattı ve şöyle devam etti:

“Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan ve Libyalı mevkidaşının başkanlığında toplanan Çalışma Grubu Ankara ve Trablus’ta toplantılar gerçekleştirdi ancak Libya’da yaşanan iç karışıklıklarla birlikte faaliyetleri kesintiye uğradı. Bununla birlikte Ticaret Bakanımızın destekleriyle firmalarımızın Türkiye ile Libya arasındaki anlaşmalardan doğan haklarının korunması konusunda bizim temaslarımız devam etti. Son olarak tarafların yeniden biraraya gelerek ülkedeki projelerin devamı ve sorunların aşılması konusunda tarafları teşvik eden mutabakat zaptını imzalamaları sektörümüz için umut olmuştur. Sayın Bakanımıza süreçte sektörümüze gösterdikleri büyük destek için şükranlarımızı sunuyor, müteahhitlik alanında sorunların çözümüne yönelik çalışmaların yeniden başlayacak olmasından memnuniyet duyuyoruz. Ayrıca Libyalı Bakan Sayın El-Cuheymi’nin bugüne kadar sorunların çözümüne yönelik yapıcı tutumu veTürk müteahhitlerini yabancı değil yerli ortak olarak gördüklerini belirterek ülkedeki mevcut 16 milyar ABD Doları tutarındaki projeden pay almaya davet etmesi sevindiricidir.”

Mutabakat Zaptı’nda öne çıkanlar

Türkiye ile Libya arasındaki Mutabakat Zaptında her iki hükümet, Türk yükleniciler tarafından üstlenilen projelerle ilgili olarak gerek hükümetlerin gerek onlar ile ilişkili birimlerin vermiş olduğu tüm taahhütleri destekleyeceğini beyan etmiştir. Mutabakat Zaptı uyarınca; Türk müteahhitlerinin ülkedeki haklarının korunmasına yönelik olarak 2019 yılında başlayan, ancak Libya’da yaşanan güvenlik sorunları ile sekteye uğrayan çalışmalar yeniden başlayacak. Bu çerçevede Libya’da işveren kurumlar ile iş üstlenen müteahhitlerin, Mutabakat Zaptı’nın yürürlüğe girmesini takip eden 90 gün içerisinde işlerin devamı veya hak ve borçlar hakkında uzlaşmaya varması mümkün olacak. Taraflar, müzakerelere başlanamaması, anlaşmaya varılamaması veya projenin sonlandırılması durumunda ise Mutabakat Zaptı’nın yürürlüğe girmesini takip eden 180 gün içerisinde kesin hesap hazırlayarak ilgili hak ve borçlar hususunda anlaşmaya varacak.