Elips Tasarım Mimarlık Kurucusu Y.Mimar Feza Ökten Koca, Covid-19 salgını ile savaştığımız bugünlerde virüsün hızlıca yayılabileceği kamusal alanlar olan SPA, fitness ve spor mekanlarının tasarımında mimari açıdan önemsenmesi gereken kriterleri aktardı. Mekanlarda elle teması azaltmak amacı ile mümkün olduğunca fotoselli ürünler kullanmak gerektiğini aktaran mimar, bu alanlarda taze hava girişi sağlanmasının ve havalandırmanın oldukça önemli olduğunu vurguluyor.

Sağlık ve spor mekanlarının tasarımına başlamadan önce mekanın hangi amaçla kullanılacağı ve kimlere hizmet etmeyi planladığı hakkında detaylı bilgi alınması gerektiğini dile getiren Y.Mimar Feza Ökten Koca, bu konuda mutlaka konunun uzmanlarıyla birlikte çalışarak tasarım sürecine devam edilmesi gerektiği aktarıyor. ‘’Hijyenin ne kadar önemli olduğu unutulmamalıdır, bu yüzden mekan geçişleri de buna göre tasarlanmalıdır. Sağlık ve spor kelimelerinin alt açılımlarının ne kadar geniş olduğunu unutmamak gerekir. Standartlar ve ergonomi alt başlıkların gereklerine göre belirlenecektir, bu nedenle tasarım süreci başlamadan önce yapılacak araştırma, uzmanlardan alınacak bilgiler ve dünya üzerindeki benzer örneklerin incelenmesi için gerekli mesainin mutlaka harcanması gerekir.’’ diyen Feza Ökten Koca, sağlık ve spor amacına yönelik olarak tasarlanmak istenilen mekanın da fiziki şartlarının ne kadar elverişli olduğunu göz önünde bulundurmanın çok önemli olduğunu belirtiyor. Mevcut mekanda değiştirilemeyecek özelliklerin bu konunun işlenmesine engel olabileceğini, bu yüzden tasarım öncesi rölöve çalışmasına da detaylı vakit ayrılması gerektiğini sözlerine ekliyor. Y.Mimar Feza Ökten Koca’ya göre kat yüksekliği, mekanın havalandırma sistemine uygunluğu, tesisat sistemine imkan tanıması, açık mekan imkanı gibi özellikler oldukça önemli.

SPA ve fitness alanları pandemi ile birlikte revizyondan geçmek zorunda kaldığını belirten mimar, eskiden daha kalabalık gruplara hizmet veren kapalı alanlar yerine daha bireysel ve açık alan imkanı olan mekanların tercih edilmeye başlandığını dile getiriyor ve ekliyor: ‘’Hatta öyle ki, insanlar online olarak evlerinde bireysel spor yapmaya ve açık alanlarda yürüme ve koşu egzersizleri yapmaya başladı. Fitness salonları, sosyal mesafeyi koruyarak iç mekan tefrişatını revize etmek durumunda kaldı, sürekli olarak dezenfekte edilen mekanlar, spor yapanların havlu vs. ekipmanların kullanımlarının bireysel olması sağlandı. Her kullanımdan sonra tüm aletlerin ve SPA alanlarının dezenfektesi yapılmaya başlandı.’’ Mimar, tüm bunlara rağmen SPA, havuz, sauna, hamam ve buhar odası gibi özellikle suyun bulunduğu mekanların kullanımı virüs bulaştırıcılığı açısından tehlike yarattığından özellikle virüsün bulaşıcılığının en yüksek olduğu kış aylarında kullanıcılar tarafından tercih edilmediğini aktarıyor.

İnsanların daha çok evlerinde kendi kullanımına uygun SPA alanları yaratmaya çalıştığını dile getiren Feza Ökten Koca, spor alanlarında ise sadece sporcuların kullanımına açık, seyirci alınmayan, az sayıda insanın bulunacağı çalışmalara başladığını dile getiriyor ve ekliyor: ‘’Takım sporlarının yapıldığı alanlarda düzenli ve sık olarak kullanıcılara test yapılması gerekiyor. Her ne kadar mekanların temizliği sağlansa da sporcuların dışarıdan kaptıkları virüsü birbirlerine bulaştırma ihtimalleri çok yüksektir. Ancak bireysel spor yapılan alanlarda mekan temizliği, bireysel kullanım alanları, özellikle soyunma odaları ve ıslak hacim kullanımlarında bireysel alan yaratımları ile önlem alınabilir.’’

Mekanlarda elle teması azaltmak amacı ile mümkün olduğunca fotoselli ürünler kullanmak gerektiğini aktaran mimar, bu alanlara mümkünse taze hava girişi sağlanmasının ve havalandırılmasının oldukça önemli olduğunu vurguluyor. Bu türlü virüs bulaşıcılığının yüksek olduğu mekanlarda her kullanıcının kendi malzemelerini kullanması gerektiğini, her ekipmanın kullanıldıktan sonra diğer kullanıcının kullanmasına izin vermeden önce temizlenmesi gerektiğini aktarıyor. ‘’Sporcular arası en az bir buçuk metre olacak şekilde ekipmanlar konumlandırılmalıdır. Aynı şekilde yüz yüze bakacak şekilde yerleşim yapılmamalıdır. Koridorlar da mümkünse genişletilmeli ve insanların karşılaşmaları engellenmelidir.’’ diyen Y.Mimar Feza Ökten Koca, maske ve dezenfektan kullanımının çok önemli olduğunu fakat bazı sporlarda maske kullanımının mümkün olmamakla birlikte, kimi durumda oldukça tehlikeli olabileceğini de sözlerine ekliyor.

Elips Tasarım Mimarlık olarak bugüne kadar birçok okul projesinde spor mekanı tasarımlarına imza attıklarını belirten mimar, bunların haricinde BJK No1903 ve BJK Nevzat Demir Tesisi projelerinde fitness ve SPA alanı tasarımlarına imza attıklarını belirtiyor. Sosyal bir tesis olarak tasarlanan BJK No1903 projesinde, binanın en alt katını içinde spinning alanı, pilates stüdyosu, fitness, masaj odaları, sauna ve buhar odaları, kapalı ve açık havuz alanı ve açık yoga alanı fonksiyonları bulunurken; BJK Nevzat Demir Tesisiprojesinde ise futbolculara antrenman ve sağlık amacı ile kullanacakları bir SPA alanı tasarladıklarını aktarıyor. İçinde bisikletler bulunan bir kapalı havuz, jakuzi, şelale bölümü, içinde jakuzi ve duş olan masaj odaları, sauna ve buhar odası, sıcak taş yataklar, ayak terapi ve saç bakım alanı gibi programların bulunduğu projede amacın futbolcuların doktor ve antrenör yönlendirmesi ile su ile sağlık kazanmaları olduğunu sözlerine ekliyor.