Birleşmiş Milletler tarafından, barınma hakkı ile ilgili bilincin geliştirilmesi, herkes için yeterli konut ve sürdürülebilir kentleşme faaliyetlerini desteklemek amacıyla ilan edilen Dünya Konut Günü, Türkiye'de her ekim ayının ilk pazartesi günü kutlanıyor.
Dünya Konut Günü nedeniyle açıklama yapan ÇATIDER Başkanı Yaşar Şenal, Türkiye'de inşaat sektörünün büyüme performansı gösterdiğini, buna rağmen konut açığı sorununun varlığını sürdürdüğünü hatırlattı. Şenal, birçok ülkede etkin şekilde kullanılan çatı katının Türkiye'de atıl durumda tutulduğunu belirterek, gerekli düzenlemenin yapılması ile çatı katlarının konut olarak kullanılabileceğini söyledi.

Eğim Nedeniyle Çatılar Kullanılamıyor

Şenal, Türkiye'de çatıların istisnalar dışında kullanılmayan, ya da eşyaların depolandığı atıl alanlar olarak görüldüğünü hatırlatarak şunları söyledi:
“Bunun en büyük nedeni de mevzuat gereği çatılarda kullanıma uygun eğimin sağlanamamasıdır. Şu an Türkiye’deki çatılarda genelde yüzde 33 eğim var. Yayımlanan yeni çatı standartlarına göre çatı eğimi maksimum yüzde 45 olmalı denmiştir. Ayrıca çatı mahya yüksekliği 5 metrenin altında olmalıdır. Ölçüm ise saçak ucundan itibaren başlamalıdır. Çatı eğimini belirleyen temel etken ise çevrenin durumudur. Örneğin söz konusu çevrede bulunan yapıların çatıları yüzde 20 eğimli ise yeni yapılacak çatının eğimi de aşağı yukarı bu oranda olması gerekir. Böylelikle birbirine uyum sağlayan binalar estetik bir görünüm oluşturacaktır. Konunun acilen kamunun ve yerel yönetimlerin gündemine alınması ve çatı aralarının kullanıma açılması gerekiyor.”

Avrupa’da Çatı Katlarına Devlet Teşviki Veriliyor

Avrupa’da çatıların otopark, havuz, bahçe, sosyal tesis gibi pek çok farklı şekilde değerlendirildiğini, bu örneklere Türkiye'de de rastlanmaya başlandığını ifade eden Şenal, “Avrupa’da çatı katları ayrı bir kat, ayrı bir daire olarak satılıyor, bizde ise çatı katı yasal olarak ancak en üst kat ile bağlantılı olarak kullanılabiliyor. Yani ayrı bir yaşam alanı olarak görülmüyor. Almanya’da bir konuta, çatısından veya bodrumundan ayrı giriş yaptığınız zaman, ileride bu ayrı bir konut olarak değerlendirilebilir düşüncesiyle devlet bu projelere faiz indirimi uyguluyor, destek oluyor, teşvik sağlıyor. Bu durum artan konut ihtiyacının karşılanmasında büyük fayda sağlıyor. Türkiye’de ise birçok ilde, coğrafyanın özellikleri düşünülmeden çatı aralarının derecesi saptanmış durumda. Oysa ülkemizde nüfus genç ve konut ihtiyacı her geçen gün artıyor. Çatılar kullanıma açıldığında metrekare bazındaki konut ihtiyacı eksilecek” dedi.

Türkiye’nin çatı aralarını göz ardı edebilecek kadar zengin olmadığının altını çizen Şenal şöyle devam etti:

“Yönetmelik mevzuat şöyle söylüyor; Çatı arası bağımsız bölüm olarak kullanılamaz. Bu birinci madde. Takiben ifade şöyle açıklanır; çatı altında bir bölümü yaşama birimi yapabilirsiniz, bunu bir alt katta bağlantısı olacak şekilde ve metrekare  açısından da bir sınır getirilmiş vaziyette. Yani çatı altını bir yaşam hacmi olarak nasıl  değerlerdirebiliyorsunuz, bir dubleks biçiminde bir alt katla bağlantısı olacak şekilde... Bunun da büyüklüğü belirli sınırları geçemez, bu yüzden piyes olarak adlandırılıyor. Bu tüm ülke çapında geçerli bir kural. Türkiye’nin tamamında çatı kaltlarının ayrı bir yaşam hacmi olarak kullanılmasına engel teşkil ediyor.”

Şenal on yılı aşkın bir süredir çeşitli kurumlarla bu konuyu gündeme getirip, sektöre ve ekonomiye faydalarından bahsettiklerini belirterek, “Günümüze kadar faydalı çalışma gerçekleşemedi. Şu durumda irtibat halinde olduğumuz yerel yönetimler bu konunun değişimine yönelik çaba içerisindeler. Amaç çatı altlarını bağımız bir hale getirip, konfor seviyesi yüksek ve ekonomiye de fayda sağlayacak şekilde şu anda atıl olarak kullanılmayan o hacimleri kullanılabilir hale getirmek... Hayata geçerse çok faydalı olacağına, özellikle tüm inşaat sektörüne ve çatı sektörüne önemli fayda sağlayacağına inanıyoruz” dedi.

Bu Konuda Çalışmalarımız Sürüyor

İBB İmar Müdürlüğü tarafından 2020 Ocak ayında düzenlenen ‘İstanbul İmar Yönetmeliği Çatı Uygulamaları Mevzuat Çalıştayı’na çatı sektörünü temsilen katıldığını belirten Şenal, sözlerini şöyle tamamladı:

“Çatıların mevcut durumdan daha kullanışlı, daha estetik ve daha çevreci hale getirmek hedefiyle düzenlenen çalıştaya, çeşitli kamu kurum ve ilçe belediyelerinden yetkililer ve üniversitelerden bilim insanları yanı sıra sivil toplum kuruluşları da katıldı. Çatılarda kullanılacak malzeme ile binaların yalıtım kalitesi ile beraber, görsel kalitesi de yükselmesi, düzenleme ile çatı piyeslerinin alt kat ile ilişkilendirilmesi zorunlu olmayacağı, bu durum da çatı katları en az diğer katlar kadar değerli hale geleceği, çatı katlarının kalitesinin yükselmesi, ara katlara oranla daha düşük olan kira ve satış bedellerinin artmasını sağlanması gibi konular ele alındı. Bu konu tüm yerel yönetimler tarafından gündeme getirilmeli.”