Türkiye’de konut ve kira krizi giderek büyüyor. 2020 yılında başlayan pandemi süreciyle başlayan daha sonra kur artışının da etkisiyle yükselişi hız kazanan konut kiralarındaki artış artık kontrolden çıkmış durumda. Bu artışın önemli sebeplerinden biri olarak yabancılara yapılan kiralamalar gösteriliyor. Peki Türkiye’de kaç yabancı yaşıyor ve konut kiralarına etkisi ne? TÜGEM Başkanı Hakan Akdoğan, kira artışlarının sadece yabancılara bağlanmasının doğru olmadığını söylüyor.

İstanbul'da Ortalama Kira 13 Bin Lirayı Aştı

İstanbul'da konut kira artışı hız kesmezken ortalama kira 13 bin lirayı aştı. Bir gayrimenkul platformunun araştırmasına göre, kiralar mart ayında aylık yüzde 11 artış gösterdi. Yükseliş bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 140'ı aştı. Kiralık konut değeri metrekare başına 130 lira oldu.

Konut Kiralarının En Yüksek Olduğu İlçe Sarıyer

Sarıyer'de 10 bin lira ile sadece 36 metrekarelik bir daire kiralanabiliyor. Beşiktaş'ta ise aynı paraya 39 metrekarelik dairede oturulabiliyor. Beşiktaş'ı 52 metrekare ile Beyoğlu, 53 metrekare ile Kadıköy ve 55 metrekare ile Şişli takip ediyor. Kiraların en ucuz olduğu ilçe ise Silivri. 10 bin lira 167 metrekarelik bir dairenin kirasını karşılıyor. Ardından 152 metrekare ile Arnavutköy, 145 metrekare ile Çatalca, 139 metrekare ile Sultanbeyli ve 130 metrekare ile Sultangazi geliyor.

Türkiye’de Resmi İzinle İkamet Eden Yabancı Sayısı 1,3 Milyon

Türkiye dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke konumunda bulunuyor. Türkiye’de 4 Mayıs 2023 verilerine göre 3 milyon 395 bin 909 Suriyeli mültecinin dışında 1 milyon 307 bin yabancı resmi ikamet izni ile yaşıyor. İlk sırada 147 bin 717 ile Rus vatandaşları yer alıyor. Ukrayna vatandaşları ise 44 bin ile 9. sırada bulunuyor.

Türkiye’de Yabancı Sayısı 6 Milyona Yaklaştı

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı verilerine göre 4 Mayıs 2023 itibariyle Türkiye’de 1 milyon 307 bin 847 yabancı resmi izinle ikamet ediyor. 2005 yılında ikamet izni bulunan yabancı sayısı 179 bin idi. 2015 yılında 400 bini aşan yabancı sayısı 2018 yılında 856 bine ulaştı. İkamet izni ile Türkiye’de yabancı sayısı 2019 yılında ise ilk kez 1 milyonu aşarak 1 milyon 101 bine yükseldi. Son üç yıldır bu sayısı 1,3 milyonun üzerinde seyrediyor.

Yabancıların Yarıdan Fazlası İstanbul’da Yaşıyor

Konut kiralarında yaşanan artışı ve bu artışta yabancıların payını değerlendiren TÜGEM Başkanı Hakan Akdoğan geçici koruma kapsamında en fazla Suriyelinin yaşadığı ilin İstanbul olduğuna dikkat çekti. Akdoğan şöyle konuştu;

“Geçici koruma kapsamında, Suriye vatandaşlarının en yoğun olduğu il, 531 bin 55 ile İstanbul. İstanbul'da kayıtlı Suriyeli sayısının ilde yaşayan toplam kişi sayısına oranı yüzde 3,23 seviyesinde. İkamet izni alarak İstanbul'da yaşayan 680 bin 280 yabancı bulunuyor. Bunlar içinde aile ikamet izni ile, öğrenci ikamet izni ile, kısa dönemli olmak üzere de farklılıklar gösteriyor. Kiralardaki artışın sadece yabancılar nedeniyle yükseldiğini söyleyebilmek mümkün değil. Lakin İstanbul ve Antalya gibi bazı illerde Rusya Federasyonu vatandaşlarının ve Suriye vatandaşlarının etkisi ile bir etkisi var. İstanbul'da yabancıların ikametinin yoğun olduğu ilçelerimiz var. Hatta bu ilçelerdeki bazı mahallelerde de yeni ikamete izin verilmiyor. Bunlara baktığımızda Fatih en yoğun ilçelerimizin başında geliyor. Bunun yanı sıra Esenyurt, Beyoğlu, Zeytinburnu yoğun olanlar arasında gösterilebilir.

Yabancılara İkamet İznine Kapalı Olan İlçeler

Şişli'de Beşiktaş'ta, Beylikdüzü'nde, Küçükçekmece'de, Sarıyer'de, Ümraniye ve Tuzla'da da bazı mahalleler ikamete kapalı olduğunu söyleyen Akdoğan, “Ülkemizde çeşitli bölgelerdeki yabancı yoğunluğu göz önünde bulundurularak Bakanlığımızca daha önce belirli illerimizdeki 781 mahalle yeni doğan ve çekirdek aile birleşimi dışında geçici koruma kaydına, uluslararası koruma kaydına, ikamet iznine, geçici koruma veya uluslararası koruma ile ikamet izni kapsamındaki yabancıların ikamet ili değişikliği yapılması işlemlerine kapatılmıştır. 1 Temmuz 2022 itibariyle kapalı mahalle sayısı 1169’a çıkarılmış olup kapalı mahalleler ekte yer almaktadır” diye konuştu.