Büyük veri analizi ve yapay zekâ teknolojisi kullanarak gayrimenkul değer hesabı sunan Endeksa, TÜİK’in açıkladığı Mayıs 2024 Konut Satış İstatistikleri’ni, konut fiyatlarındaki değişim trendleri ışığında değerlendirdi. Konut yatırımı yapmak isteyenlerin uzun süredir bulunduğu bekle-gör döneminin sonuna gelindiğini söyleyen Endeksa Genel Müdürü ve Kurucu Ortağı Görkem Öğüt, “Konut fiyatlarındaki artış hızı, öngördüğümüz gibi reel olarak düşmeye devam ediyor. Nominal değer artışı ile enflasyon arasındaki makas yaklaşık %10 büyüdü” dedi.  

Endeksa, TÜİK’in açıkladığı Mayıs 2024 Konut Satış İstatistikleri’ni, büyük veri ağındaki güncel gayrimenkul değerleriyle birlikte analiz etti. TÜİK verileri, Türkiye genelinde konut satışlarının mayıs ayında bir önceki aya göre % 46 arttığını; bir önceki yılın aynı ayına göreyse %2 azaldığını gösteriyor.  Mayıs ayında satılan konut sayısı, 110 bin 588. Geçen yılın Ocak-Mayıs dönemiyle karşılaştırıldığında ise konut satışlarında %3,4 azalma olduğu görülüyor. Mayıs ayında gerçekleşen konut satışlarını değer bazında inceleyen Endeksa’ya göre, Türkiye genelinde fiyatlar nominal olarak artmaya devam etse de artış hızındaki yavaşlama sürüyor.

Satılık konut piyasasında yıllık değer değişimlerine bakıldığında fiyatların bir yıl içerisinde %48,47; bir ayda ise %0,36 arttığı görülüyor. Ancak reel fiyat değişimlerine bakıldığında (enflasyondan arındırılmış) yıllık satılık fiyat değişiminin %14, aylık fiyat değişimininse %3 düştüğü gözlemleniyor.

Mayıs ayı sonu itibarıyla Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 25 bin 931 TL, ortalama konut fiyatı ise 3 milyon 396 bin 961 TL olarak gerçekleşti. Konut yatırımının geri dönüş süresi ise 14 yıl oldu.

Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, mayıs ayı verileriyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

 “Türkiye geneli ortalama gayrimenkul satış fiyatlarına ilişkin verilerimiz, satılık konut piyasasında nominal artışın yıllık bazda devam ettiğini gösteriyor. Ancak fiyatların artış hızı, Endeksa olarak geçtiğimiz aylarda da öngördüğümüz gibi reel olarak azalmaya devam ediyor. Örneğin nisan ve mayıs aylarında nominal olarak %0,36’lık artış olduğu görülse bile artışa enflasyondan arındırılmış bir şekilde baktığımızda %3 azaldığı görüyoruz. Burada önemli olan nokta konut fiyatlarındaki nominal artış ile enflasyon arasındaki makas yaklaşık %10 büyüdü. 

Mayıs ayında nisanla karşılaştırıldığında konut satışlarında adet bazında %46’lık bir artış olduğunu görüyoruz. Bunu faizlerin sabitlenmesiyle birikimini mevduatta tutan kişilerin konut alımına yönlenmesi şeklinde yorumluyoruz. Yatırım yapmak isteyenler uzun süredir bekle-gör dönemindeydi, artık o dönemin sonuna gelindiğini söyleyebiliriz.”

Endeksa verilerine göre, kiralık konut fiyatlarında da satılık konutlardakine benzer bir durum gözlemleniyor. Kiralık konut fiyatları Mayıs 2024’te bir önceki yıla göre %54 artarken, yıllık artış enflasyondan arındırıldığında 11% azalmaya işaret ediyor.

3 büyük ilde en fazla fiyat değişimi Ankara’nın

Mayıs ayında konut satışlarında İstanbul 18 bin 814 konut satışı ve %17 ile en yüksek paya sahip iken İstanbul'u %9 pay ile Ankara ve %6 pay ile Antalya izledi. Endeksa verilerine göre mayıs ayı sonu itibarı ile en yüksek nominal değer artışı Ankara’da yaşandı. Ankara’da konut fiyatları son bir yılda %55,3 artış gösterdi; reel değerler ise %10 oranında azaldı. Başkentte ortalama konut metrekare satış fiyatı 21 bin 504 TL olurken, ortalama konut fiyatı ise 2,8 milyon TL.

İstanbul’da konut satış fiyatlarında nominal yıllık değer artışı %48,2; reel değerlere bakıldığında ise %14’lük bir düşüş görüldü. İstanbul’da ortalama konut metrekare satış fiyatı 39 bin 852 TL, ortalama konut fiyatı ise 4,6 milyon TL. 

Antalya’da ise yıllık değer artışı %37 seviyesindeyken, enflasyondan arındırılmış rakamlara göre artış hızında %21 oranında azalma görülüyor. Antalya’da ortalama konut metrekare satış fiyatı 35 bin 57 TL, ortalama konut fiyatı 4,1 milyon TL.

Konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 18 bin 814 ile İstanbul, 9 bin 861 ile Ankara ve 6 bin 305 ile Antalya olurken, en az olduğu iller sırasıyla 18 ile Ardahan, 35 ile Hakkâri ve 49 ile Tunceli oldu. 

Endeksa verilerine göre, mayıs ayında en çok konut satışının olduğu ilk 30 il değerlendirildiğinde yıllık değer artışı en yüksek olan iller ise sırasıyla Erzurum, Elazığ ve Afyonkarahisar. Erzurum’da konut fiyatları son bir yılda %78 arttı, ortalama konut metrekare satış fiyatı 12 bin 937 TL, ortalama konut satış fiyatı 2 milyon 31 bin TL. Elazığ’da konut satış fiyatlarında değer artışı %70, ortalama konut metrekare satış fiyatı 13 bin 654 TL, ortalama konut fiyatı 2 milyon 252 bin TL. Afyonkarahisar’da ise konut satış fiyatlarında değer artışı %64, ortalama konut metrekare satış fiyatı 20 bin 203 TL, ortalama konut fiyatı 2 milyon 545 bin milyon TL oldu.

İpotekli satışlar azalmaya devam ediyor

TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde ipotekli konut satışları geçen yılın mayıs ayına göre %64 azalarak 9 bin 909 oldu. Bu yılın ocak-mayıs döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %58,7 azalma görüldü. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %9 olarak gerçekleşti.

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3 artarak 35 bin 558 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %32 oldu.  2024 Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2 artışla 147 bin 899 olarak gerçekleşti.

İkinci el konut satışları mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5 azalarak 75 bin 30 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı %68 oldu. İkinci el konut satışları 2024 Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,6 azalarak 317 bin 862 olarak gerçekleşti.

Ruslar yine Antalya’yı tercih etti

Yabancılara yapılan konut satışları mayıs ayında bir önceki aya göre %62 artarken, bir önceki yılın aynı ayına göre %35 azalarak 2 bin 64 oldu. Ocak-mayıs döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %46 azalarak 9 bin 21 olarak kaydedildi. Mayıs ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı %2 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 797 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’da ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Rusya Federasyonu vatandaşlarına yapıldı. Antalya’yı, sırasıyla 668 konut satışı ile İstanbul, 164 konut satışı ile Mersin izledi.