Covid-19 Pandemi dönemin de İnşaat sektörü nasıl problemler ile karşılaştı ve çözüm önerileriniz nelerdir? Pandemi dönemin de sizin eylem planınız ne oldu?

Türkiye pek çok çeşitli, özellikle de iç ve dış etmenli krizi atlattı. Ancak, bu kez durum çok farklı. Çünkü salgın ve sokağa çıkma yasakları sektörel ve küresel boyutta üretimi tamamen durdurdu. Özellikle, işletmelere nakit akışı azaldı hatta durma noktasına geldi. Güçlü sermaye yapıları ve güçlü birikimleri olmayan firmaların iflas riski daha önce hiç olmadığı kadar yükseldi. Düşük talep doğrultusunda üretim tarafında ciddi tahribat olma ihtimali yüksek. Özellikle, inşaat sektörü tarafı salgın hastalık öncesi iç pazarda başlayan daralmanın olumsuzluğu ile boğuşurken, salgın hastalıkla beraber bu olumsuz tabloya inşaat sektörü Türkiye İç Pazarı’na ihracat pazarlarının da eklenmesi ile 2020 yılını yüksek daralma oranı ile kapatacağı yüksek ihtimal.

Tüm sektörlere etkisi tartışılmaz oldu. Herkes olumsuz olarak etkilendi. Ancak bir çok şirketin ve sektörün de önü açıldı. Her kriz beraberinde fırsatları da getirir. Bizler, şirket olarak bu süreçte özellikle belirsizlikte karar alma hızımızı iletişim ve istişare ile arttırdık. Özellikle bu salgın döneminde stres yönetimine ağırlık verdik ve salgın hastalık süreç sonrasını düşünerek hareket ettik. Bu vizyon, işi psikolojik açıdan yönetmemizi kolaylaştırdı.

Şirket olarak, bu tür “öngörülemeyen” ve ani gelişen krizlere karşı daha önceden oluşturduğumuz “acil eylem planı” doğrultusunda “nakit akışı” “stok yönetimi” ve “maliyetler”e odaklandık. Özellikle bu süreçte güçlü olan sermaye ve bilanço yapımızın olumlu etkilerini görmekteyiz. Bu süreç ve sonrası sermaye yapıları güçlü nakit akışını iyi yöneten firmaların ayakta kalacağını düşünmekteyim. Özellikle, böyle bir krizi test ediyor olmamız ileriye yönelik ayakta kalacak sektörleri ve tabi ki işletmeleri daha deneyimli ve tecrübeli hale getirecek, daha sağlam, ayakları üstüne basan işletmeler olmalarını sağlayacaktır.

Küresel bir salgın hastalık haline gelen Covid-19 ile ilgili her ne kadar ilaç ve tedavi metodlarının başarılı olduğu gözlemlense de kalıcı aşı gibi bir çözüm veya salgın hastalığın son bulduğu ile ilgili bir açıklama yapılmadığı müddetçe belirsizlik süresi uzayacaktır.

Pandemi sonrasında inşaat sektörü güçlenecek mi? Yoksa toparlanma süreci sancılı mı olacak?

İşin sağlık tarafındaki belirsizlik zamana bağlı olarak çözümlense de, toplumun satın alma sürecinde etkili olan psikolojik, sosyoljik ve buna bağlı ekonomi tarafındaki belirsizlik ve bunun doğal sonucu toparlanma sürecinin uzayacağını düşünmekteyim. Süre olarak 2021 yılı ilk çeyreği ile normalleşme sürecinin hız kazanacağı ekonomik tabiri ile yaz aylarında başlayacağı iddia edilen bir V çıkış trendi yerine normalleşmenin biraz daha zaman alacağı bir U trendinin bizleri beklediğini düşünmekteyim. Buna ilaveten, hastalığın sonbahar aylarında tekrarlama ihtimalini de dikkate alırsak, belki yaz aylarında bir toparlanma sonrası tekrar negatif etkileneceği ve 2020 yılında birkaç istisna sektör dışında tüm sektörlerin olumsuz olarak 2019 yılına göre 2020 yılını kapatacağını öngörmekteyim