Proje finansmanı sağlanırken yatırımın büyüklüğü ve teminat değeri hususunda yol gösterecek kaynakların en başında makine değerleme çalışmaları geldiğini belirten EVA Gayrimenkul Değerleme’den Makine Değerleme Uzmanı Fatih Kurnaz, makine değerlemesinin yatırım kararlarının her aşamasında önemli bir rol oynadığını açıkladı.

Makine değerleme çalışmalarının, makinelerin finansal değerini belirlemek için yapılan bir süreç olduğunu vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme’den Makine Değerleme Uzmanı Fatih Kurnaz, “Bu işlem, makinelerin marka, model, yaş, kullanım durumu ve teknolojik özellikler gibi çeşitli faktörlerin analizini içerir. Ekonomik değişiklikler, pazar koşulları ve yasal düzenlemeler de dikkate alınarak, makinelerin güncel piyasa değerinin belirlenmesi amaçlanır. Değerleme, genellikle sanayi ve ticari yatırımların doğru yönetilmesi ve muhasebeleştirilmesi için gereklidir.  Makine değerlemesi, yatırım kararlarının her aşamasında önemli bir rol oynar ve şirketlerin uzun vadeli başarılarını destekler. Makine değerleme raporları tesisteki makine ve ekipmanlar, üretim hatları, araçlar, yardımcı ekipmanlar, cihazlar ve demirbaşların, çeşitli değerleme yaklaşımlarının birlikte kullanılmasıyla hazırlanmaktadır. Makinelerin kullanım koşulları, yaş, kapasite, sektörel trendler, arz-talep dengesi, marka, gelişen teknolojiye göre durumu vb. gibi etkenler makine değerine etki etmektedir. Makine değerleme raporları tüm bu etkenleri göz önünde bulundurarak bir analiz yapmakta ve mümkün olan en doğru şekilde varlıkların değerini ortaya koymaktadır. “ dedi. Teknolojik eskimenin de artık çok önemli ve dikkate alınması gereken bir faktör olduğunu söyleyen Kurnaz, “bazen işletme maliyetlerinin yüksekliği fabrikanın teknolojisini ve değerini hızla eksiye götürebiliyor, bu nedenle makine değerlemede gelişen teknolojileri takip etmek bugün her zamankinden daha önemli hale geldi” diye ilave etti.

Değerlendirme ve stratejik planlar yapma sürecinde kritik bir rol oynuyor
Makinelerin doğru bir şekilde değerlenmesi, şirketlerin mevcut varlıklarının gerçek değerini bilmesini sağladığını da sözlerine ekleyen Kurnaz,  Bu bilgi, yeni yatırım fırsatlarını değerlendirme ve stratejik planlar yapma sürecinde kritik bir rol oynar. Doğru değerleme, yatırım geri dönüşlerini tahmin etmeyi ve riskleri değerlendirmeyi kolaylaştırır. Bir şirket yeni bir makine satın alırken veya mevcut makinelerini satarken, doğru değerleme, bu işlemlerin adil piyasa değerleri üzerinden gerçekleştirilmesini sağlar. Bu, şirketin sermayesini etkin bir şekilde yönetmesine ve kaynaklarını en verimli şekilde kullanmasına yardımcı olur. Şu an birçok bankada yenilenebilir enerji yatırımlarına özel finansman modelleri mevcut. Bu finansman çözümleri ile projeye özgü kredi oranları ve vadelerle yatırım fırsatı sunulmaktadır. 

Makine değerleme çalışmaları çok önemli
Yenilenebilir enerji santrallerine yönelik devam eden teşviklerle birlikte devam eden yatırımlar, bu finansman modellerine yönelimi arttırmıştır. Eva Gayrimenkul Değerleme olarak yaptığımız gerek Biogaz gerekse GES, HES ve RES değerleme çalışmalarında, yatırımların çok büyük oranda finansman kuruluşlarından alınan desteklerle gerçekleştirildiği görülmüştür. Tabii bu yatırımlara sağlanan kaynakların doğru şekilde dağıtılması, takibi ve ölçeklendirilmesi aşamalarında makine değerleme çalışmalarının önemi oldukça fazladır. 

Proje finansmanı sağlanırken yatırımın büyüklüğü ve teminat değeri hususunda yol gösterecek kaynakların en başında makine değerleme çalışmaları gelmektedir. Teminat altına alınacak makinelerin değeri hem yatırımcı açısından hem de finansman kuruluşu açısından önem arz etmektedir. Bu noktada SPK lisanslı değerleme kuruluşları tarafından düzenlenen makine değerleme raporları devreye girmektedir. Yatırımın içeriği, kapasitesi, sektörel büyüklüğü, sektör analizi ve yatırımın nakit akış analizi yapılarak belirli bir periyod boyunca oluşacak değeri, makine değerleme çalışmalarında görmek mümkündür. Değerleme çalışması kapsamında tesise ilişkin verilerin temininin yanı sıra enerji piyasasına yönelik araştırmalar, fiyat tahminleri, gelir ve giderlerin makroekonomik göstergeler karşısındaki değişimleri de ele alınmaktadır. Tüm bu analizler, tahminler ve veri işleme çalışmaları, makine değerleme raporları kapsamında incelenmektedir. Yatırımın doğru analiz edilmesi neticesinde yapılan değer takdiri de doğru olacaktır. Finansman kuruluşları verecekleri kredilere ilişkin faiz, vade ve diğer ödeme koşulları gibi temel faktörleri belirlerken bu değerleme raporlarını dikkate almaktadır. 

2053 net sıfır emisyon hedeflerine ulaşılmasında önemli bir parça
Ülkemizin enerji alanında en önemli ve en güvenilir kaynağı olan yenilenebilir enerji santrallerinin kalkınmadaki rolü yadsınamaz. Bu nedenle özellikle sürdürülebilir enerji yatırımlarına yönelik teşviklerinin devam etmesi ve hatta daha da arttırılması gereklidir. Son zamanlarda hibrit elektrik santralleri sayısında artış yaşanmakta olup yasal düzenlemelerle bu tip yatırımlar teşvik edilmektedir. Ancak yine de bazı düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Örneğin rüzgar enerjisi santrallerine bağlı kurulacak ikincil enerji kaynağı için kapasite sınırı bulunmazken hidroelektrik santrallerine bağlı ikincil enerji kaynağı için ana kaynağın %15’i kadar kapasite sınırı bulunmaktadır.  GES, HES ve RES yatırımlarının artması, bu yatırımlara verilen teşviklerin çeşitlendirilmesi ve kaynakların hibrit modellerle uygulanması, ülkemizin 2053 net sıfır emisyon hedeflerine ulaşmasında önemli bir parçadır.” şeklinde konuştu.